სიტყვა წარმოთქმულ იქნა თეოლოგიის სასწავლო-სამეცნიერო ცენტრის
10 წლისთავისადმი მიძღვნილ – „ქართველოლოგიური საერთაშორისო კონფერენციის“ გახსნაზე
14 ივნისი, 2013 წელი
თქვენო უწმიდესობავ და უნეტარესობავ,
დღეს დიდი სიხარულია ტექნიკურ უნივერსიტეტში, მოწიწებით მოგესალმებათ ათასობით ახალგაზრდა და პედაგოგი.
ჩვენ ვმადლობთ უფალ ღმერთს მადლისათვის, რომელიც თქვენი სახით მიენიჭა ღვთისმშობლის წილხვედრ ივერიას.
უფლის განსაკუთრებული მოწყალებაა ის, რომ საქართველოსათვის უმძიმეს პერიოდში, როცა ირღვეოდა საბჭოთა იმპერია და იბადებოდა ახალი საქართველოს სახელმწიფო, მოგავლინათ უფალმა. ამ პროცესებს თან ახლდა დიდი ეროვნული ტკივილები. ერს ჰქონდა მრავალი არჩევანი, მრავალი გზა, მაგრამ არ იცოდა მათგან რომელი აერჩია. სწორედ ამ ურთულეს ეპოქაში უფალმა ღმერთმა მოგანდოთ ყოფილიყავით წინამძღვარი და ჩირაღდანი ეროვნული და სულიერი გადარჩენისა, ამიტომაც ამჟამად, როცა ეს სირთულეები უკვე გარკვეულწილად გადალახულია და გვაქვს საკუთარი სახელმწიფო, ერი უდიდეს სიყვარულსა და მადლიერებას გამოხატავს თქვენს მიმართ.
საქართველოს წმიდა ეკლესია, წმიდა ილია მართლის თქმით, მუდამ პატრონობდა ჩვენს ერს, ამიტომაც ყველა მტერი და მომხდური უპირველეს ყოვლისა ებრძოდა და აუძლურებდა მას. საბჭოთა ათეისტურმა სისტემამ განსაკუთრებით დააუძლურა ჩვენი დედა ეკლესია. პირადად ვარ მოწმე ამისა. უკვე 33-ე წელი დაიწყო, რაც თქვენმა უწმიდესობამ მე ეპისკოპოსად მაკურთხა. საკუთარი თვალით ვნახე თუ თქვენ თქვენი მიზანმიმართული და გმირული შრომით, როგორ ამოიყვანეთ დავიწყების ჯურღმულიდან წმიდა ეკლესია აიყვანეთ იმ სიმაღლეზე აღიარებისა და დიდებისა, რომლის მოწმენიც ჩვენ დღეს ვართ.
თქვენო უწმიდესობავ, თქვენ საეკლესიო საქმეთა გარდა ახალი სული ჩაუდგით და მიმართულება მიეცით ჩვენი მეცნიერებისა და კულტურის მრავალ დარგს, მათ შორის უნდა გამოვყოთ ისტორიოგრაფია.
საისტორიო მეცნიერება განსაკუთრებული ყურადღების ქვეშ იყო საბჭოთა კავშირში, რადგანაც ის ემსახურებოდა იმპერიულ და ათეისტურ იდეოლოგიას, გათიშე და იბატონეს პოლიტიკას. ამიტომაც საბჭოთაA პერიოდში მიზანმიმართულად შეიცვალა და გაყალბდა საქართველოს ისტორია. თქვენ მრავალჯერ შეეხეთ ამ საკითხს თქვენ ეპისტოლეებსა და ქადაგებებში. თქვენ აღვნიშნავთ, რადგანაც ქართული ისტორიოგრაფია აღარაა იმპერიულ დაქვემდებარებაში და გვაქვს საკუთარი სახელმწიფო, დროა კვლავ აღორძინდეს ქართული შესაბამისი ისტორიოგრაფია და ახალ, მაღალ საფეხურზე ავიდეს საისტორიო კვლევათაA საქმე. მე პირადად ვარ მოწმე იმისა, თუ არა თქვენი წინასწარგანჭვრეტა, ამ დღეებშიც კი უდიდესი საფრთხე ელოდა ჩვენს საეკლესიო მთლიანობას. მაგრამ თქვენმა ვიზიტმა კონსტანტინოპოლში აგვარიდა ამას.
კერძოდ, ათეისტურ ეპოქაში XX ს. 30-იან წლებში ჩამოყალიბდა არასწორი თეორია. თითქოსდა დასავლეთ საქართველო 600 წლის მანძილზე IV-IX სს. იმყოფებოდა კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს იურისდიქციაში და მხოლოდ ამის შემდეგ X-ს-დან ქართულმა ეკლესიამ გააუქმა რა აქ ბერძნული საეპისკოპოსოები თვითონ გაბატონდა, დაარსა ქართული კათედრები მოახდინა მოსახლეობის ქართიზაცია. ეს ყალბი თეორია არ ეყრდნობოდა არავითარ წყაროს, რადგანაც ე.წ. ნოტიციებში მოხსენიებული ლაზიკის სამიტროპოლიტოს კათედრები (ზიგანა, როდოპოლისი, საისინი და პეტრა) ლოკალიზდებიან არა დასავლეთ საქართველოში, არამედ ქალდეა-ლაზიკაში, გუმუშხანე-სუმელას რეგიონში, ტრაპეზუნტის სამხრეთით. ამის მიუხედავად თეორია ქართული ეკლესიის პროზელიტიზმის (კონსტანტინოპოლის იურისდიქციაში შეჭრის) შესახებ გაბატონდა და ასახულია ყველა სახელმძღვანელოსა და ენციკლოპედიაში. ის ამჟამად ვრცელდება უცხოეთშიც, მასზე დაყრდნობით საეკლესიო სეპარატისტები აფხაზეთსა და სხვაგან ავრცელებენ არასწორ საისტორიო ცნობებს მსოფლიოსა და კონსტანტინოპოლში.
აი, აქ გამოჩნდა თქვენი უდიდესი წინასწარჭვრეტა, თქვენ ჯერ კიდევ საბჭოთა ეპოქაში, 1990 წელს შეძელით და ავტოკეფალია აღიარებინეთ კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს. რომ ეს უდიდესი მოვლენა იყო, ჩვენ კიდევA ერთხელ დავრწმუნდით ამ დღეებში. თუ არა ავტოკეფალია, რომლის გამოც კონსტანტინოპოლი ცნობს ჩვენი ეკლესიის იურისდიქციას მთელი საქართველოს მიწა-წყალზე, ამჟამად აღნიშნული საბჭოთა თეორიების გამოყენებით სეპარატისტებს შეუძლიათ აფხაზეთში მათი “სამართლებრივი” მიწვევა. მათ ამჟამად აკავებთ თქვენს მიერ მოპოვებული სამართლებრივი დოკუმენტი, რომლის მიხედვითაც, როგორც ითქვა კონსტანტინოპოლი ცნობს ჩვენი ეკლესიის იურისდიქციას მთელი საქართველოს მიწა-წყალზე, მათ შორის აფხაზეთზე. ეს დოკუმენტი თქვენ 1990 წელს მოიპოვეთ, კონფლიქტის დაწყებამდე 2-3 წლით ადრე და ამისათვის ვმადლობთ უფალს.
ამ და საქართველოს ეკლესიის ისტორიის სხვა საკითხების კვლევას სტუდენტების აღზრდასთან ერთად დიდ დროს უთმობს ტექნიკურ უნივერსიტეტში თქვენი კურთხევით არსებული თეოლოგიის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრი. ის უკვე მე-12 წლისთავს ითვლის. ამ სიკეთისათვის განსაკუთრებულად ვმადლობთ და ვლოცავთ მის აღმატებულებას ბატონ რექტორს, ბატონ არჩილ ფრანგიშვილს. ჩვენს ცენტრს ეამაყება, რომ თეოლოგიის კათედრის ერთ-ერთი დამფუძნებელი გახლავთ მისი მამა, ყველა ქართველის საამაყო მეცნიერი ივერი ფრანგიშვილი. მისი მითითებები ჩვენ მრავალგზის გამოგვადგა. ჩვენი ცენტრის პროფესორ-მასწავლებლებმა, რომელნიც საქართველოს გამოჩენილი სასულიერო პირები არიან, თეოლოგიის საფუძვლები შეასწავლეს, ამ 12 წლის მანძილზე 40-50000 სტუდენტს.
მე კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ, რომ ჩვენს ცენტრში ძველი ქართული წყაროების გარდა საგანგებოდ შევისწავლეთ და წიგნების სახით გამოვეცით ძველი ავტორები და წყაროები, ესენია – სტრაბონი, პროკოფი კესარიელი, აგათია სქოლასტიკოსი, ფლავიუს არიანე, შევისწავლეთ კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს საეპისკოპოსოთა ნუსხები ანუ ნოტიციები, სხვა წყაროები, მათ შორის სომხურიც და საგანგებოდ, კიდევ ერთხელ აღვნიშნავთ, რომ არც ერთი წყარო არ მიუთითებს დასავლეთ საქართველოში ოდესმე ბერძნული კათედრების არსებობას, ხოლო წყაროებში ნახსენები ლაზიკის კათედრები, როგორც აღინიშნა, მდებარეობდნენ არა დასავლეთ საქართველოში, არამედ ისტორიულ ქართულ რეგიონში, რომელსაც ერქვა ქალდეა-ლაზიკა. მისი, ტრაპეზუნტის სამხრეთით, ამჟამინდელ გუმუშხანე-სუმელას რეგიონში მდებარეობის შესახებ წერდა ჯერ კიდევ საუკუნის დასაწყისში დიდი მეცნიერი ნ. ადონცი.
საქართველოს ეკლესიის საკითხებს ეხება კონფერენცია, რომელიც დღეს ტარდება.
უდიდესი მადლობა თქვენო უწმიდესობავ დიდი სიხარულის მონიჭებისათვის.
მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე