ეპისკოპოს ანანია ჯაფარიძის სიტყვა წარმოთქმული სამგლოვიარო მიტინგზე ქ. ბორჯომში
1992 წლის 9 ოქტომბერს
პატიოსანნო და დიდებულნო ქართველნო, ქრისტეს მიერ საყვარელო შვილებო, ჩვენი სამშობლოს მთლიანობა შებღალულია. საქართველო, მართალია, თავდაცვით, მაგრამ მაინც ომშია ჩათრეული. როგორც ყოველთვის ქართველობა იბრძვის არა მარტო სამშობლოსათვის, არამედ ქრისტიანობისთვისაც, რამეთუ მაჰმადიანური ფუნდამენტალიზმისათვის ქრისტიანული სარწმუნოების წმინდა კერის – საქართველოს მთლიანობა მოუთმენელია. გაგრა, განთიადი და ლესელიძე დატოვეს ჩვენმა ჯარებმა. ქისტები, ჩეჩნები და სხვა მუსულმანები მაჯებს უხსნიან დატყვევებულ ქართველ ყმაწვილებს და მათ სისხლს სვამენ. ტელევიზიით ვიხილეთ თათრების კავკასიური ცეკვა-თამაში. ვაი, ჩვენი სამშობლოს უძლურებავ.
XV საუკუნეში გამაჰმადიანდა ჩრდილოეთი კავკასია, ამის შემდეგ კავკასიელი მთიელები ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე განუწყვეტლივ ეომებოდნენ საქართველოს. ახლაც კავკასიურმა კონფედერაციამ მიიღო გადაწყვეტილება მაჰმადიანური საღვთო ომისა. რა ომია ეს? როგორც წინათ, ესაა კავკასიური მაჰმადიანური ტომების ომი ქართველობის, ქრისტიანობის წინააღმდეგ. ეს არაა ახალი, ახლად დაწყებული ომი. ესაა საუკუნეთა მანძილზე მიმდინარე ომი, რომელიც დროებით შეწყდა XIX საუკუნის მეორე ნახევარსა და XX ს-ში რუსეთის მძლავრი სახელმწიფოს გავლენით, მაგრამ ამ შემაკავებელი უზარმაზარი ძალის შესუსტების თანავე მთიელთა საყოველთაო შემოტევა საქართველოზე განახლდა. ეს შეტევა, როგორც აღინიშნა, XV საუკუნიდან დაიწყო, განსაკუთრებით გამძაფრდა XVII-XVIII საუკუნეებში, როცა ჩერქეზულმა ტომებმა (აფსარ-აფსუებმა) დაიპყრეს აფხაზეთი და ოდიშის ნაწილი, წალეკეს დასავლეთი საქართველო… ამ დროს იმძლავრეს ოს-ალანებმა, შემოვიდნენ შიდა ქართლში და მასობრივი ასიმილაცია მოახდინეს მთიელი ქართველებისა, ხოლო აღმოსავლეთ კახეთის ყველაზე უნაყოფიერესი მიწები, დღეს საინგილოდ წოდებული, – დაღესტნელებმა – ლეკებმა – დაიპყრეს. მათვე გაავერანეს ქვემო ქართლი და მოსპეს იქ ქართველთა გასაგისი, და აი, თითქმის ერთ საუკუნოვანი შესვენების შემდეგ, კვლავ დაიწყო ჩრდილო კავკასიელი ტომების შემოსევა საქართველოზე. მათ ისევე, როგორც წინა საუკუნეებში, აერთიანებთ ერთი სარწმუნოება – მაჰმადიანობა. როგორც ითქვა, დღევანდელი ომი განახლებული, ძველი ომია, ომი, რომელშიც კავკასიელი ტომები ძველადაც მოგებულნი დარჩნენ დიდ ისლამურ სახელმწიფოთა ხელშეწყობით. მათ ფაქტიურად დაიჭირეს საქართველოს ზოგიერთი კუთხე, კავკასიის მთიანეთის ხრიოკებიდან, უნაყოფო ადგილებიდან ჩასახლდნენ სამაჩაბლოში, აფხაზეთსა და საინგილოში. დღეს, ქართული, ერთიანი სახელმწიფოს აღდგენამ ძალზე შეაშფოთა ისინი. იგრძნეს, რომ მთავრდება მათი ბატონობა ქართულ მიწებზე, თუმცა კი ჩვენ სრულ თანასწორუფლებიანობას ვთავაზობთ, ამიტომაც საშველად მოუხმეს ჩრდილოკავკასიელ თანამოძმეებს, თანაც შეპირდნენ, რომ თუკი ერთობლივი ძალით კვლავ, ისევე როგორც საუკუნეთა წინ შეძლებენ ერთიანი ქართული სახელმწიფოს სამთავროებად დაშლას, არამარტო შავიზღვისპირეთში, საქართველოს მზიან ველებზეც ჩაასახლებენ თანატომელებს. მთიელებს საქართველო თავიანთ სამოსახლოდ, თავიანთი შვილებისა და შთამომავლებისათვის სურთ.
ასეთია ზოგადი მდგომარეობა. ეს ყველამ იცის. მაგრამ სამწუხაროდ, ყველას არა აქვს გაცნობიერებული. ჩვენმა ვერაგმა მტერმა დროებით, მაგრამ მაინც მოიპოვა გამარჯვება. მიუხედავად ამისა, ჩვენი ხალხის თითოეულ წევრს ეს უბედურება ვერ გაუთავისებია, ვერ შეუგრძნია, ვერ გაუგია.
ძველად, ყოველი ოჯახი, ყოველი ქართველი დედა შვილებს მამულისათვის ზრდიდა. როგორც ჩანს, დღეს, ოჯახების ერთი ნაწილი შვილებს სათავისოდ, პირადი კეთილდღეობისთვის ზრდის.
სამწუხაროდ, მოწმენი ვართ, რომ დედა, რომელიც ,,უწინ მამულსა უზრდიდა შვილსა~, დღეს მამულის გასაჭირის ჟამს შვილს მალავს, არ უშვებს ქართულ ჯარში და ეს მაშინ, როცა სამშობლოს მთლიანობა დარღვეულია, მტრები მშვიდობიან ქართველ მოქალაქეებს ხვრეტენ და წვავენ!
ყველას კარგად გვახსოვს ოთხი-ხუთი წლის წინ ქართველი დედები უხმოდ, ყოველგვარი წინააღმდეგობისა და პროტესტის გარეშე უშვებდნენ შვილებს ავღანეთის ომში, ციმბირის ყინულეთში და სხვაგან „სამხედრო სავალდებულო სამსახურში“ ანუ „სამხედრო ბეგარის მოსახდელად“. უცხოელთა, ჩვენი ბუნებითი მტრების არმიებში ერთგულად, და შეიძლება ითქვას, გმირულად იბრძოდნენ ქართველები. „შენი რაა რომ ამშვენებ შენს დამღუპველ ჩრდილოეთსაო“ – ამბობდა ილია მათ შესახებ. დღეს, როცა აღდგენილია ქართული სახელმწიფოებრიობა, განა შეიძლება დედამ შვილი არ გაუშვას სამშობლოს დასაცავად, თვით დედისავე დასაცავად? მით უმეტეს, შეიძლება თვით ახალგაზრდას მოუვიდეს ფიქრად თავის არიდება დედა-სამშობლოს დასაცავად? ნუთუ მონის სული ჩაუდგეს ქართველ ყმაწვილებს?
როგორ უნდა შეფასდეს ამგვარი ქმედება? იმპერიის მონობაში ყოფნისას ქართველები უხმოდ მიდიოდნენ მტრის ჯარში სამსახურისათვის, ძირითადად სახელმწიფო სადამსჯელო ორგანოების შიშის გამო, ახლა ვითარება შეიცვალა, ჩვენ გვაქვს ჩვენი ეროვნული სახელმწიფო, ჩვენი ფსიქოლოგია კი არ შეცვლილა. არ შეგვწევს უნარი ვიქცეთ მოქალაქეებად, შევიმეცნოთ, რომ ეს სახელმწიფო ჩვენია, რომ ყოველი მოქალაქის, ყოველი ოჯახის შინაგანი მოვალეობაა დაიცვას თავისი ქვეყანა, თავისი სახელმწიფო, ეს საკუთარი თავის, ცოლ-შვილის, სანათესაოს, თვისტომის დაცვაა. ეს ღირსების საქმეა. მართალია, მონას ღირსების გრძნობა არ გააჩნია, მაგრამ ჩვენ მონები არა ვართ, ჩვენ ჩვენი თავისუფალი მამული გვაქვს და ვართ მისი მეპატრონენი – მოქალაქეები.
ჩვენში არსებული ფსიქოლოგია სარკესავითაა არეკლილი ჩვენს არმიაში. მე გუშინ შემხვდა აქაური მებრძოლი, რომელიც გაგრაში იბრძოდა. ის მონაწილეა ჩვენი დროებითი მარცხისა ჩრდილოეთის ჭიშკართან აფხაზეთში. გადმოგცემთ მის სიტყვებს: ჩვენს საჯარისო დანაყოფებში ფაქტიურად დაბალია საბრძოლო სულისკვეთება. იგრძნობა უსულგულობა, ზერელობა. ზოგიერთების სხვის ქონებაზე დახარბებამ დასცა მეომრული შემართება, ამის შედეგია უდისციპლინობა. მეომრები ბოლომდე არ არიან ჩახედულნი საქმის არსში. თითქოსდა ბოლომდე ვერ გარკვეულან სამართლიანია თუ არა მათი ბრძოლა (იგულისხმება 1992 წლის ზაფხული), ეს მაშინ, როცა გადამთიელი კავკასიელები შინაგანად აღვსილნი არიან საბრძოლო სულისკვეთებით, თვალსაზრისით, რომ ისინი იცავენ და ეშველებიან თვისტომს, თანამორწმუნეს, აკეთებენ კეთილ საქმეს და არიან გმირები.
აზროვნების გამრუდებასა და მიზნის დაუსახველობაში თავისი წვლილი მიუძღვის საზოგადოებას, რომელიც ამტკიცებს დღევანდელი და ძველი აფხაზების იგივეობას. მაშინ როცა ძველი აფხაზები ქართული წარმოშობისანი იყვნენ, ხოლო აწინდელი აფხაზები ჩერქეზულ-ადიღეური წარმოშობისანი არიან. როგორც ყველაფრიდან ჩანს, ეს კარგად იციან ჩრდილოკავკასიელმა ადიღეველებმა, ჩერქეზული წარმოშობის ყაბარდოელებმა და სხვებმა, რომლებიც გვერდით უდგანან თავიანთ თანამეტომე დღევანდელ აფხაზებს, ერთიანი ძალით ებრძვიან ქართველებს. ყველა უცხოელი ისტორიული მეზობელი, ქართველთა გარდა, აფხაზებს თავიანთ ნამდვილ სახელს ჩერქეზებს უწოდებს, მაგალითად, XIX საუკუნეში მუჰაჯირობის დროს აფხაზეთიდან თურქეთში გადასახლებული დღევანდელი აფხაზების თანამეტომენი ცნობილნი არიან არა აფხაზების არამედ ჩერქეზების სახელით. ჩერქეზების, ანუ ადიღეველების ნაწილად მიაჩნიათ თავიანთი თავი დღევანდელ აფხაზებსაც, სწორედ ამიტომ არ აშინებთ მათ პოლიტიკურ მეთაურებს მათი სიკვდილ-სიცოცხლის საკითხი, მათი თვალსაზრისით დღევანდელი აფხაზების რაოდენობრივი დანაკლისის ანაზღაურება ადვილად შეიძლება თურქეთში მცხოვრები თუ ჩრდილო-კავკასიელი ჩერქეზებით, ამით მათი ტომობრივი სახე არ შეიცვლება. ასევე ხედავენ ჩრდილოკავკასიელებიც თანამედროვე აფხაზებში თავიანთ თანამეტომეებს და იბრძვიან არა სხვისთვის, არამედ თავიანთთვის.
არა თუ ჩრდილოკავკასიელები, ვერც ერთი არმია ვერ დაამარცხებს თავისი სამშობლოსათვის მებრძოლ ერს, ისევე როგორც ავღანელები ვერ დაამარცხეს შეიარაღებულმა რუსებმა, ყოველი სახლი ციხე-სიმაგრედ იქცევა, ყოველი ეზო ბრძოლის არენად. იმ დროებით მარცხში, რომელიც ჩვენ ვიწვნიეთ მთიელ მაჰმადიანებთან ომისას აფხაზეთში, ლომის წილი მიუძღვის ჩვენში არსებულ ლუარსაბობის, გულგრილობის, უადგილო ზვიადობის სინდრომს. თუ ჩვენი ერი შეიმეცნებს თავის თავს, თავის სამშობლოს, თავის სახელმწიფოებრიობას, წინ წაიმძღვარებს ქრისტიანობას, არა თუ კავკასიური ტომები, არმიებიც ვერას დააკლებს, მით უმეტეს, რომ მაჰმადიანთა წინააღმდეგ ქართველთა წინამბრძოლი წმიდა გიორგია, ზეციური მფარველი კი – ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი. შევთხოვოთ მას მეოხება.
9. X. 1992.