ილიას გზა ისტორიოგრაფიაში

მრავალი წახნაგი საქართველოს უწმიდესი პატრიარქის მადლმოსილებისა საჩინოა, მაგრამ ერთის შესახებ, ვფიქრობ, ჯერ არავის უთქვამს _ ჩვენი უწმიდესი პატრიარქი გახლავთ მეცნიერ-ისტორიკოსი, რომლის მოძღვრება სამომავლოდ სწორ მიმართულებას დაუბრუნებს ქართულ საისტორიოგრაფიო სკოლას. ქართველი ერის (ეროვნული მთლიანობის) ჩამოყალიბების საკითხის შესახებ, ჯერ კიდევ, წმიდა ილია მართალს ჰქონდა დავა პეტერბურგის საისტორიო სკოლის მეთაურთან ქ. პატკანოვთან და მის მიმდევრებთან. ეს საკითხი დღეს კიდევ უფრო აქტუალურია, რადგანაც საბჭოთა პერიოდში ქართული საისტორიო სკოლა ჩრდილურ მიმართულებას გაუყვა თავისი ე.წ. ქართიზაციის თეორიით, ილიას გზა კი ისტორიოგრაფიამ მიივიწყა. ეს არ იყო საქართველოსათვის სიკეთის მომტანი და სამომავლოდაც საშიშია, რადგანაც სეპარატისტებს კარგ თეორიულ საყრდენს აძლევს საქართველოს დასანაწევრებლად, რეგიონებში გასაბატონებლად.
უწმიდესი და უნეტარესი, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II ბრძანებს _ `პეტერბურგის უნივერსიტეტში შექმნილი ანტიქართული ისტორიოგრაფიული თეორიის მიზანია, ქართველთა ერთ ნაწილს გაუუცხოვოს ისტორიული კულტურა. მავანნი დღესაც აცხადებენ, რომ ქართული მწიგნობრობა მხოლოდ აღმოსავლეთ საქართველოს ქართველებისაა. ისინი უმწიგნობრო ხალხებად სახავენ მეგრელებს, ლაზებს, სვანებს… ამგვარი გაყალბებული ისტორიით ცდილობენ ქართველთა დაქუცმაცებას და ერთმენეთთან დაპირისპირებას, როგორც ადრე, ახლაც ქართული საზოგადოება მათ საკადრის პასუხს გასცემს” (უწმიდესი და უნეტარესი ილია II, საშობაო ეპისტოლე, 2006, გვ. 10-11).
მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე