თანამედროვე სამეცნიერო კვლევებით ცხადია, რომ ქართველთა სამწიგნობრო ენა დაეფუძნა საერთოქართველურ ენას და არა რომელიმე ერთ ქართველურ კილოს. შესაბამისად, ქართველთა ამ საერთო ენასთან (დედაენასთან) მიმართებით, ქართველთა ყველა სხვა ზეპირი სამეტყველო ერთეული კუთხურ კილოდ განიხილება.
სამწუხაროდ, გარკვეული ძალები დღესაც ცდილობენ გააქტიურონ ქართველთა ე.წ. მრავალენოვნობის ანტიქართული თეორია; კერძოდ, ესწრაფვიან, ქართველთა კილოები – ენებად, მათი მფლობელები კი ეთნიკურ თუ ენობრივ უმცირესობად გამოაცხადონ; ამ გზით დიდ ისტორიულ სამწიგნობრო კულტურას წყვეტენ : ლაზებს, მეგრელებს, სვანებს…
ამ მიმართულებით სახიფათო ხდება ზოგი ქართველი მეცნიერის მოღვაწეობა, რომელიც უცხოური დაფინანსებით ცდილობს, ე.წ. ანკეტური გამოკითხვებით \”დაასაბუთოს\” ქართველთა მრავალენოვნება და მოამზადოს საფუძველი, რომ განათლება, მასმედია, წირვა-ლოცვა დაიწყოს \”განსავითარებელ\” მეგრულ-ლაზურ და სვანურ \”ენებზე\” (კილოებზე). სამაგალითოდ განვიხილავთ იოსტ გიპერტის და ჯორჯ ჰიუიტის კოორდინატორობით წარდგენილ პროექტს \”Eნდანგენერედ ჩაუცასიონ Lენგუაგეს ინ Gეორგია\” (EჩLინG), რომლის პრეზენტაცია შედგა 2005 წლის 23 დეკემბერს განათლების სამინისტროში. ნიშანდობლივია: პროექტი ფინანსდება პოლიტიკური და ეკონომიკური მიზეზების გამო ასიმილაციის ან გადაშენების პირას მყოფი ეთნიკური ჯგუფის/ხალხის ენების გადასარჩენად Vოლკსწაგენ-სტიფტუნგ -ის მიერ გამოცხადებული პროგრამის ფარგლებში; იხ. ჰტტპ://წწწ.ვოლკსწაგენსტიფტუნგ.დე/ფოერდერუნგ/ინტერნატიონალ-ფოცს/ დოცუმენტატიონ ოფ ენდანგენერ ლენგუაგეს). ამ პროექტში აქტიურად არიან ჩართული საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის არნ.ჩიქობავას სახ. ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორის ლალი ეზუგბაიასა და განათლების სამინისტროს თანამშრომლის კახა გაბუნიას ჯგუფები. ამ პირთა ხელმძღვანელობით სამეგრელოსა და სვანეთის მოსახლეობაში (დევნილებში, ეკომიგრანტებში…) ავსებენ \”კითხვარს ქართველურ ენებზე მოლაპარაკეთათვის\”, რომლის ფაქტობრივი მიზანია ე.წ. დაკვეთილი ინფორმაციის მიღება მოსახლეობისგან; მაგ., კითხვარი ითხოვს, შემვსებმა უპასუხოს, თუ რომელია მისი დედა ენა: მეგრულ-ლაზური, სვანური, თუ ქართული; სხვა კითხვები უფრო მაპროვოცირებელია, კერძოდ, შდრ.::
_ რა ენაზე გინდათ, რომ განათლება მიიღონ თქვენმა შვილებმა? (მეგრულ-ლაზურ, ქართულ, სვანურ თუ სხვა)? რატომ?
_ რომელ ენაზე ლოცულობთ ეკლესიაში (მეგრულ-ლაზურ, ქართულ, სვანურ თუ სხვა)?
_ ყველაზე ხშირად რომელ ენაზე გიწევთ/გიწევდათ საუბარი სავადმყოფოში (ქართულ, მეგრულ-ლაზურ, სვანურ თუ სხვა)?
_ საჭიროდ მიგაჩნიათ თუ არა სატელევიზიო გადაცემები მეგრულ-ლაზურ/სვანურ ენებზე?
_ საჭიროდ მიგაჩნიათ თუ არა რადიოგადაცემები მეგრულ-ლაზურ/სვანურ ენაზე?
_ საჭიროდ თვლით თუ არა, რომ პრესა გამოდიოდეს მეგრულ-ლაზურ/სვანურ ენაზე? თუ არა რატომ?
_ იცით თუ არა, გამოდის ჟურნალ-გაზეთები მეგრულ-ლაზურ/სვანურ ენებზე საქართველოში?
_ რომელია თქვენთვის მეორე ენა? (ქართული, მეგრულ-ლაზური, სვანური თუ სხვა)
_ რომელია თქვენთვის მესამე (მეოთხე) ენა? (ქართული, მეგრულ-ლაზური, სვანური თუ სხვა)…
ამ ტიპის სულ 85 კითხვაა. ამგვარი მაპროვოცირებელი კითხვარის პასუხების \”ანალიზის\” შემდეგ, ბუნებრივია, არ დააყოვნებს საერთაშორისო ორგანიზაციების სახელით სპეკულირება-\”რეკომენდაციები\” ე.წ. \”უმწერლობო ენების\” (სინამდვილეში – ქართველთა ცალკეული კილოების!) სამწერლობო ენებად ქცევის (მათი \”განვითარების\”) მიზნით… საშინაო მოხმარების კუთხური კილოების სამწიგნობრო ენებად ქცევა, ბუნებრივია, ქართველთა ერთ ნაწილს გაუუცხოვებს მათი წინაპრების მიერ შექმნილ მრავალსაუკუნოვან სამწიგნობრო ენას, მოიშლება ქართველთა იდენტობის განმსაზღვრელი ერთიანი სამწიგნობრო კულტურა და საფრთხის ქვეშ დადგება ქართველთა მრავალსაუკუნოვანი ეთნოკულტურული (და შემდგომ, ტერიტორიული) ერთობა…