ალაზონები და გეორგები ჩრდილო და სამხრეთ კავკასიაში სტრაბონისა და პლინიუსის ცნობებით

სტრაბონის ცნობი ალაზონების ტომი ცხოვრობდა შავი ზღვის როგორც სამხრეთ, ისე ჩრდილო სანაპიროზე. ალაზონების ტომის ერთერთი საცხოვრისი მდებარეობდა შავი ზღვის სამხრეთ სანაპიროზე – სინოპსა და ტრაპეზუნტს შორის. სტრაბონი ალაზონებს ხალიბების (ქალდების-ხალდების) ტომის წინაპრებად მიიჩნევდა. ხალდები ანუ ქალდეველები, შემდგომ ჭანებად იწოდნენ, ხოლო ქალდეა – ქართველთა ყველა ტომის საერთო სამშობლოდ იქნა მიჩნეული. ქართველებს უცხოელები გეორგებს ან გურჯებსაც უწოდებდნენ. გეორგების ტომი ძველი წყაროების ცნობებით, ცხოვრობდა ასევე ჩრდილო კავკასიაში. ჩვენთვის საინტერესოა, რომ სტრაბონის ცნობით სახელი “გეორგი” და ასევე “ალაზონების” სახელი ერქვა ყირიმიდან შავი ზღვის ჩრდილო სანაპიროზე მცხოვრებ ტომებსაც. მაშასადამე, შავი ზღვის ორივე სანაპიროზე, ერთმანეთის პირისპირ ტერიტორიებზე  – როგორც ყირიმის მხარეში, ასევე მის მოპირდაპირე სინოპტრაპეზუნტის მხარეში ცხოვრობდნენ “ალაზონები” და ასევე “გეორგები”. ისინი ორივე ამ ტერიტორიაზე, ერთიმეორის გვერდიგვერდ ცხოვრობდნენ. ყირიმის მიმდებარე მხარეში მცხოვრები ხალხის “გეორგების” შესახებ სტრაბონი წერს: «Народность херсонесцев называлась «Георгами» в буквальном смысле этого слова, потому, что скифское племья, живушее над ними, было кочевым» (Страбон, География, книга VII, 4,6). (Страбон, География, изд. «Наука» , Л. 1964, стр. 284). ე.ი. `ხერსონელთა ხალხი იწოდებოდა გეორგებად, ამ სიტყვის პირდაპირი გაგებით, რადგანაც სკვითური ტომი, მათ მაღლა მცხოვრები, იყო მომთაბარე” (სტრ. VII, 4,6). სიტყვა გეორგი – მიწის მუშას ნიშნავს. ე.ი. ხერსონების გეორგების ტომი მიწათმოქმედი იყო და ამიტომ ეწოდა ეს სახელი, რასაც შეიძლება ალბათ არ დავეთანხმოთ, რადგანაც მომთაბარეთა გვერდით ვრცელ ტერიტორიებზე, მრავალი მიწათმოქმედი ხალხი ცხოვრობდა და მათ `გეორგები” არ ერქვათ, მით უმეტეს, რომ სხვა ანტიკური ავტორები (მაგალითად, პლინიუს უფრო- 70 სი) გეორგების ტომს ჩრდილო კავკასიაშიც ათავსებდნენ, თუ არას ვიტყვით იქვე მცხოვრებ ქართველებზე, ასევე გეორგებად სახელწოდებულებზე, რომელთა სახელი “გეორგი” ეთნიკური თვითსახელწოდება იყო. ყირიმში გეორგების გვერდით ცხოვრობდა ასევე ალაზონების ტომი – სტრაბონი წერს: «…Называя скифов, что живут над Борисфеном – «Алазонами» (Страбон, География, XI, 3, 21) Страбон, География, издательство «Наука», Ленинград, 1964, стр. 516). მაშასადამე, სტრაბონისავე ცნობით გეორგები და ალაზონები შავი ზღვის ორივე სანაპიროზე ცხოვრობდნენ  – ერთმანეთის პირისპირ. “გეორგების” ტომები ცხოვრობდნენ 1) ყირიმთან, 2) ჩრდილო კავკასიაში და 3) სამხრეთ კავკასიაში. “ალაზონები” ცხოვრობდნენ 1) პონტო-ტრაპეზუნტის მხარეში და 2) ასევე ჩრდილო კავკასიაში. როგორც გეორგები, ისე ალაზონები ქართველების წინაპრები არიან, კერძოდ, სტრაბონის ცნობით, ალაზონები ერქვათ ხალიბებს ანუ ქალდებს (ხალდებს), ქალდეა (ქალდუ) – ქართველთა საერთო პირველ სამშობლოდ, მიიჩნევა, საიდანაც ქართველთა ყველა ჯგუფი წარმოიშვა. სახელი გეორგები კი საერთოდ ქართველებთანაა დაკავშირებული. ამიტომაც შეიძლება ვიფიქროთ, რომ, რადგანაც ზღვის ორივე ერთმანეთის მოპირისპირე სანაპიროზე ცხოვრობდნენ ეს ტომები, ისინი იყვნენ ერთი ხალხი და ამ ხალხით იყო დასახლებული კავკასიის ორივე მხარე ყირიმის ჩათვლით. პლინიუს უფროსის ცნობით “გეორგები” ჩრდილოეთ კავკასიაში ცხოვრობდნენ. ჩრდილო-აღმოსავლეთ ევროპის, ყირიმისა და ჩრდილო კავკასიის არეებს შეეხება პლინიუს უფროსის ცნობა სხვადასხვა იქ მოსახლე ტომების შესახებ, რომელთა შორის ‘გეორგებიც~ იხსენიებიან. პლინიუს უფროსი წერს: `მათ გვერდითაა სკვითები, კიმერიელები, კისსეები, ანტები, გეორგები და ამაზონების ტომი. ეს უკანასკნელები ცხოვრობენ კასპიისა და ჰირკანიის ზღვამდე~ (Плиний старший, Естественная история, книга VI, XIV. 35. რუს.ენაზე). მიჩნევა, რომ ეს გეორგები “გეორგილების” სახელით იხსენიებიან პომპონიუს მელასთანაც (I.13) და არ არის გამორიცხული მათი კავშირი ასევე ჩრდილო კავკასიაში მცხოვრებ გეგარ-გარგარებთან. ჩვენი კვლევით, სიტყვის ფუძე-ძირი “გგრ~ წარმოადგენს ქართველთა ანუ გეორგების ეთნოფუძეს და მასზეა აგებული სხვადასხვა ქართული 71 ტომისა და მათი ქვეყნის სახელი, ესენია – “ეგრისი”, “არგვეთი”, “გურია”, “გოგარი”, გუგარქი” და სხვა, ასევე მას (ამ ეთნო ფუძე “გგრ”-ს) ეფუძნება ქარველთა აღმნიშვნელი უცხოური სახელები – გურჯ, გეორგიენ, გურზან, გრუზინ და სხვა. აქედან გამომდინარე პლინიუსის _ გეორგები ქართველთა ტომის აღმნიშვნელი უნდა იყოს, სტრაბონის ცნობითაც იბერებს ჩრდილოკავკასიაში ეთნიკური თანამონათესავენი ჰყავდა. პლინიუსისავე ცნობით გეგარ-გაგარები, ამაზონები და გეორგები ჩრდილო კავკასიაშიც ცხოვრობდნენ. აქ ამაზონი იგივე ტომი უნდა იყოს, რომელიც `ალაზონად~ იწოდება სტრაბონთან.

პარაგრაფი #14
წიგნიდან, მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე „არიან-ქართლი“. 2015.