2016 წლის 19 მაისს საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის ქართული უნივერსიტეტის წმიდა მეფე დავით აღმაშენებლის სახელობის სხდომათა დარბაზში გაიმართა “საქართველოს ობიექტური ისტორიის შემსწავლელი სამეცნიერო –კვლევითი ცენტრის” სამეცნიერო კონფერენცია თემაზე: “ქართული კულტურული მემკვიდრეობა ძველი წელთაღრიცხვის VI ათასწლეულიდან XI-XIII სს-ის დასაწყისის (ოქროს ხანის) ჩათვლით”
სამეცნიერო კონფერენცია მისასალმებელი სიტყვით გახსნა და მონაწილეები დალოცა მანგლისისა და თეთრი წყაროს მიტროპოლიტმა, პროფესორმა, სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ხელმძღვანელმა ანანია ჯაფარიძემ.
კონფერენცია წარმართა არასამთავრობო ორგანიზაცია “მემკვიდრეობის” თავმჯდომარემ, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორმა, კულტუროლოგმა მარინე ცინცაბაძემ.
მეცნიერების სხვადასხვა დარგში მომუშავე პროფესორებმა და მკვლევარებმა ვრცლად იმსჯელეს ქართული კულტურის ისტორიის განვითარების ერთიან პროცესზე, წარმოადგინეს წინარექრისტიანული (წარმართული) და ქრისტიანული ხანის ვიზუალური მასალა, ასევე გულისტკივილით აღნიშნეს, ზოგადად ის არსებული ხელის შემშლელი პრობლემები, რაც სამწუხაროდ, დღეს დღეობით საქართველოს ობიექტური ისტორიის შესწავლასა და გავრცელებას აფერხებს.
მიტროპოლიტმა, პროფესორმა ანანია ჯაფარიძემ მოხსენებაში “ქართველ ტომთა გაერთიანებების გეოგრაფიული არეალი” ისაუბრა ქართველ ტომთა გაერთიანების არეალზე. აღნიშნა, რომ “ქართველ ერს აქვს უძველესი წმიდა ეკლესია, რომელიც დაარსებულია მოციქულების მიერ. ქართულ ეკლესიას უდიდესი როლი აკისრია ქართველი ერის კულტურის განვითარებაში. ადრეული დროიდანვე საქართველოს ეკლესია მოიცავდა მთელ კავკასიას. ქრისტიანობა არის ქართველი ერის სული და გული. ჩვენ გვაქვს XVII საუკუნის ქართული წყაროები, დაწერილი დასავლეთ საქართველოში, მაგალითად: “ბიჭვინთის იადგარი”, რომელიც ამბობს, რომ საქართველოს ეკლესიის იურისდიქცია იწყებოდა კაფასთან (ყირიმის ნახევარ კუნძულზე), ამასვე ამბობს XVII საუკუნის მისიონერი, ეთნოლოგი არქანჯელო ლამბერტი; “მთელი ჩრდილო კავკასია და მთელი არეალი კავკასიისა, ვიდრე არზრუმამდე და სპარსეთამდე მოფენილი არის ქართული ეკლესიებით, რომელსაც აქვს ქართული წარწერები”. ეს არის ძველი საქართველოს ეკლესიის იურისდიქციის საზღვრები. ვანის ტბამდე ვრცელდებოდა, როგორც საქართველოს სახელმწიფო, ასევე საქართველოს ეკლესიის იურისდიქცია. შავი ზღვა და იქით ჩანს კასპიის ზღვა. იგი მოიცავდა ყირიმიდან მოყოლებული ვანის ტბამდე და მთელ ამ არეალს, ე.ი. ეს არის რეალობა. მაგ; ქალაქ ანისში არის შესანიშნავი ქართული მოხატული ეკლესიები, ეს საოცარი სიმდიდრეა. აქვე ანისის ეკლესიაში გამოხატული არის წმიდა ნინო, ასევე სვეტიცხოველის ფრესკა, რომელიც საქართველოში არ არის ისეთი სიძველისა და ხარისხის, როგორიც არის ანისში. ამ არეალზე უამრავი ქართული საეპისკოპოსოები იყო. დღევანდელ ისტორიოგრაფიაში არის გაბატონებული არასწორი თეორია, რომელიც ამბობს, რომ ვრცელი არეალი ქართველების საცხოვრისი კი არ იყო, არამედ ქართველები იყვნენ მხოლოდ ქართის ტომი, რომელიც გაძლიერდა და შეძლო დასავლეთ საქართველოში გადასვლა და მან თითქოს გააქართველა დასავლეთ საქართველოს ადგილობრივი მოსახლეობა, რომ დასავლეთ საქართველოდან თითქოს გააძევა კონტანტინოპოლის საპატრიარქო. ამის შემდგომ იგი თითქოს შეიჭრა არაქსის ხეობასა და ტაო-ბასიანში და თითქოს იქაც გააქართველა სომხური მოსახლეობა, შემდგომ კი თითქოს ჩრდილოეთ საქრთველოშიც შეიჭრა და იქაც გააქართველა ადგილობრივი მოსახლეობა. სინამდვილეში, თუ გავეცნობით რეალურ წყაროებს (სტრაბონი, ქსენოფონტე) და არა ვარაუდებს, ვნახავთ, რომ ეს ტერიტორიები დასახლებული იყო უძველესი ქართული ტომებით (ურატუს დაშლის შემდეგ ნარჩენებით-ქალდები, კარდუხები,). ქრისტეს შობამდე IV-II სს-ში კარდუხებსა და ქალდებს შორის შეიჭრნენ არმენიელები. მათ სპარსელების მხარდაჭერით გაძლიერებულებმა წაართვეს ქალდებს ნაყოფიერი მიწები. არმენიელებმა, მოსულმა ტომმა, ვანის ტბის დასავლეთით მცხოვრები ქალდები გააძევა. შესაბამისად, ამ არეალზე მდებარე ტაო, ბასიანი და ცხადია, კლრჯეთი თავდაპირველადვე დასახლებული იყო ქართული ტომებით და სწორედ ისინი, ეს ქართველები შევიდნენ შემდგომში საქართველოს ეკლესიის იურისდიქციაში. ასე რომ, ისინი იყვნენ არა გაქართველებული სომხები, არამედ ეთნიკური ქართველები. მათი ნაღვაწი არის ოშკი, ბანა, ხახული და სხვა, და არა სომეხი ქალკედონიტებისა, როგორც ახლა წერენ. ასევე უნდა ითქვას, რომ კონსტანტინეპოლის საპატრიატქოს, ლაზიკის სამიტროპოლიტოში მდებარე როდოპოლისის, საისიმის, პეტრას და ზიგანას საეპისკოპოსოები მდებარეობდნენ არა დასავლეთ საქართველოში, არამედ თანამედროვე ლაზისტანში, ხოლო დასავლეთ საქართველო მოციქულთა დროიდან საქართველოს ეკლესიის იურისდიქციაში იყო. ასევე აღმოსავლეთის მიმართულებით გავრცელებულია არასწორი აზრი, თითქოსდა კახეთის მთელი ტერიტორია ვიდრე თბილისამდე და თელავამდე შედიოდა ალბანეთის საკათალიკოსოში, რაც არასწორი მოსაზრებაა. ბოლო კვლევებმა აჩვენა, რომ სასაზღვრო პუნქტი, ჰერეთსა და კახეთს შორის, ტყე-ტბა გულგულა მდებარეობდა არა თელავთან, არამედ ისტორიულ კახეთში. თანამედროვე მინგეჩაურის წყალსაცავის რეგიონში, კერძოდ, ოგუზის რაიონის სოფელ ვართაშენთან. აქ ახლაც არის სასაზღვრო ქედი, რომელსაც ჰქვია გურჯიდაღი. აქედან, ვიდრე მტკვარ-არაქსის შესართავამდე მდებარეობდა ჰერეთი და ალბანეთი, ხოლო ვართაშენის ჩრდილოეთით განფენილი იყო კახეთის საერისთაო, რომელიც შედიოდა საქართველოს იურისდიქციაში. შესაბამისად, დავით გარეჯის მონასტრები, ბოდბე და გურჯაანი შედიოდა არა ალბანეთის საკაათალიკოსოს იურისდიქციაში, როგორც დღეს წერენ, არამედ საქართველოს საპატრიარქოს იურისდიქციაში”.
კონფრენციაზე წარმოდგენილი იყო შემდეგი მოხსენებები: ნანა რუსიაშვილი (პალეობიოლოგი) – საქართველოს ტერიტორიაზე მწარმოებლური მეურნეობის ჩასახვა; იულონ გაგოშიძე (არქეოლოგი) – ოქრო საქართველოში; ალიკო ცინცაძე (ასტროენათმეცნიერი) – ჰემატრია; ლია წერეთელი (ფილოლოგი) -“ვეფხისტყაოსანი” და ქართული კულტურა; ასმათ ოროპირიძე (ხელოვნებათმცოდნე) – ქართული ქრისტიანული ხელოვნება; ეკატერინე ყაზარიშვილი (მუსიკათმცოდნე) – ქართული ქრისტიანული გალობა.
იხილეთ კონფერენციის სრული ვიდეო ჩანაწერი
