ფ. ჰაასის თვალსაზრისით ძველი მცირეაზიური რწმენები შემდგომ სიცოცხლეს ბერძნულ ანტიკურობაში პოულობდნენ (ნ. აბაკელია, მედეას მითოლოგიური სახის ინტერპრეტაციისათვის, კრებული – ეთნოგრაფიული ძიებანი, 1988, გვ. 5). იაზონს თავისი გმირობისათვის “ქალღვთაება” მედეას დახმარება დასჭირდა. ფ. ჰაასის მიერ დადგენილია რომ ასეთი მითები მცირეაზიაში იყო გავრცელებული, საიდანაც შეაღწია ანტიკურ სამყაროში, შესაბამისად გამოყოფს და ერთმანეთის გვერდით აყენებს წყვილებს ინარასა და ხუფასიას, მედეასა და იაზონს, ნ. აბაკელიამ მათ რიგში ჩააყენა დალი (ნადირთპატრონი) და მონადირე – ქართული მითების პერსონაჟები. ჩვენი თვალსაზრისით იასონისა და მედეას მითი გარკვეულწილად იდენტურია ამირანისა და ყამარის თქმულებისა, რომელიც ჩანს მცირეაზიის მკვდრ ქართველთა წინაპრებს შორის იყო გავრცელებული. ფ. ჰაასის ცნობით ცენტრალურ ანატოლიაში გავრცელებული ყოფილა მითი გველ ილუანქაზე, რომელიც ებრძვის ამინდის ღვთაებას. ამინდის ღვთაებას კი, თავის მხრივ ეხმარება ქალღმერთი ინარა. მას (ინარას) სურს დაამარცხოს ილუანქა, რისთვისაც თავის მხრივ მასაც ესაჭიროება მოკვდავი ხუფასიას დახმარება. ხუფასია და ინარა ამყარებენ სატრფიალო კავშირს, ინარა აძინებს გველს. მიიჩნევა, რომ ეს მცირეაზიულ (ხათურ-პროტოხეთური) მითი საფუძველია იასონ-მედეას ამბისა. თქმულების ერთი ვერსიით იასონს ყლაპავს გველეშაპი “ამ ეპიზოდს, ფ. ჰაასის აღნიშვნით, ასევე ვხვდებით ქართული “პრომეთეოსის” ერთ თქმულებაში, რომელშიც გველეშაპი ამირანს ყლაპავს” (იქვე, გვ. 8). ჩვენი აზრით, ამირანის თქმულებაში ყამარის მამა, ამინდის ღვთაება უნდა იყოს, რადგანაც მას შეუძლია “ტაროსის შეცვლა” – მისი ცხენების ჩლიქების მიერ აჩქაფებული წყლის ნამი წვიმად იქცევა. ფ. ჰაასის აზრით, პარალელები აშკარაა – ინარა და მედეა აძინებენ ურჩხულს, ორივე უახლოვდება მას უშიშრად, ორივეს კავშირი აქვთ ოქროს საწმისთან, ჩვენი აზრით, სახელები ინარა და ყამარი ემსგავსებიან ერთმანეთს (ყინარა – ყამარი), ასევე სახელები “ხუფასია” და “არამ-ხუტუ” (ხუფასია – ხუტუ) (ამირანს მეგრელ-ლაზურ სამყაროში არამხუტუ ერქვა). 434 ჰაასი ერთმანეთს აკავშირებს ხუფასიას და იაზონს. ფ. ჰაასის აზრით, ამირანი ქართული პრომეთეოსის გმირია. ჩვენ, ჩვენი მხრივ, ამირანის თქმულებას არგონავტიკასთან ვაკავშირებთ. მოგვყავს მრავალი მაგალითი იასონისა და ამირანის, მედეასა – ყამარის მსგავსებისა. ამირანის თქმულება (მისი პირველსახე) ერთ-ერთი წყარო უნდა ყოფილიყო არგონავტების მითისა. ამირანიანი და არგონავტიკა ერთი საერთო თქმულება-წარმოდგენის ნაყოფია. გამოითქვა მოსაზრება, რომ მითები ოქროს საწმისის შესახებ მცირეაზიულმა მიგრაციულმა ტალღამ შეიტანა ბალკანეთში, შემდგომ კი ძვ. წ. 750 წლიდან უკან, კოლხეთში, შემოიტანეს ბერძენმა კოლონისტებმა.
პარაგრაფი N117
წიგნიდან, მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე „არიან-ქართლი“. 2015