1. "ეპისტოლეთა წიგნი" იწყება ცურტავის ეპისკოპოს მოსეს ეპისტოლეთი ვრთანეს ქერდოლისადმი, რომელიც სომხეთის კათალიკოსის ადგილის მცველი იყო. მოსე აცნობებს ვრთანესს, რომ ის სიყრმისას მისულა … [Read more...]
სომხური ეკლესიის ისტორია, მონოთელიტობა და ხატმებრძოლობა მასთან კავშირში
ა. კარტაშევის მიხედვით ა. კარტაშევის წიგნში „მსოფლიო კრებები“ (პარიზი, 1963, რუს. ენაზე) გადმოცემულია მიზეზები, რომლის გამოც სომხური ეკლესია ჩამოსცილდა მსოფლიო საყოველთაო (კათოლიკე) … [Read more...]
„ქართლის ცხოვრების“ არმენოფილური რედაქცია
ჩვენში, ძველს დროს, სომხურიდან უთარგმნიათ ან სომხურის მიხედვით ურედაქტირებიათ არა მარტო წმიდა წერილის ერთი ნაწილი, არამედ ზოგიერთი საერო წიგნიც. გიორგი მცირე წერდა: მართალია, ჩვენ … [Read more...]
ეკლესიის შინაური ყოფა ანტონ პირველამდე
XVII საუკუნესა და XVIII საუკუნის დასაწყისში საქართველოს პოლიტიკურმა დაშლილობამ უკიდურესი სახე მიიღო, რასაც თან სდევდა შინაური ომები. „სულ 40 წლის მანძილზე (1660-1701) იმერეთში ჩვიდმეტჯერ გადააგდეს … [Read more...]
„განყოფა“ ქართულ და სომხურ ეკლესიათა შორის
კ. კეკელიძე წერს: „სომხებისაგან ეკლესიურად ჩამოშორება, რომელსაც ადგილი ჰქონდა VII საუკუნის დასაწყისს, მოხდა, როგორც ცნობილია, სხვათა შორის, ეროვნულ-კულტურული იდეოლოგიის საფუძველზედაც. … [Read more...]
იურისდიქციის საზღვრების ცვლილება VII საუკუნეში
ქალკედონის კრების დადგენილების თანახმად, ეკლესიის იურისდიქციის საზღვრები უნდა ემთხვეოდეს სახელმწიფო საზღვრებს, ანუ სამოქალაქო-ადმინისტრაციულს. ამიტომაც, საქართველოში ქრისტიანობის … [Read more...]
არსენი საფარელი „ერთობისდროინდელი“ სომეხი კათალიკოსების შესახებ
VI-VII საუკუნეებში ქართულ და სომხურ ეკლესიათა შორის „ერთობის“ ხასიათის გამორკვევისათვის მოვიყვანთ არსენი საფარელის მიერ მოხსენიებულ სომეხ კათალიკოსთა რიგს, რომელთაც, ასე თუ ისე, გავლენა … [Read more...]
ქართველი მონოფიზიტები და სომხური ეკლესიის წევრი ქართველი ქალკედონიტები
სომხური ეკლესია დაარსებისთანავე აღმოსავლეთის ერთ-ერთ უძლიერეს ეკლესიად იქცა. ის განსაკუთრებით გაძლიერდა V-VI საუკუნეებში, როცა მან ეროვნული ანბანის შექმნით მიიღო სულიერი დამოუკიდებლობა … [Read more...]
„ერთობა“ ქართულ და სომხურ ეკლესიათა შორის უხტანესის მიხედვით
არსენ საფარელის თანახმად, პოლემიკა ქართულ და სომხურ ეკლესიათა შორის დაწყებულა VI საუკუნის II ნახევარში და განსაკუთრებით გამწვავებულა VII საუკუნის დასაწყისში. პოლემიკა ძირითადად … [Read more...]